Oyun Terapisi
Oyun Terapisi Nedir?
Çocukların Dünyasına Açılan Kapı
Çocukların Dili Oyundur
Hiç dikkat ettiniz mi, bir çocuk duygularını kelimelerle değil, oyunla anlatır? Onun “kelimeleri” oyuncaklarıdır, “cümleleri” ise kurduğu senaryolardır. İşte tam da bu yüzden oyun terapisi, çocuğun iç dünyasına ulaşmak için eşsiz bir köprüdür.
Oyun Terapisinin Tanımı
Oyun terapisi, çocukların duygusal, sosyal veya davranışsal problemlerini oyun aracılığıyla ifade etmelerine ve çözüm yolları geliştirmelerine yardımcı olan bir terapi yöntemidir. Yani çocuğun “doğal dili” kullanılarak terapi yapılır. Bu yöntem özellikle 3–12 yaş arası çocuklarda çok etkilidir.
Oyun Terapisinin Tarihçesi
Oyun terapisi 1900’lerin başında psikanalitik yaklaşımlarla doğmuştur. Freud’un öğrencileri çocukların bilinçaltına oyunla ulaştı; daha sonra Virginia Axline, Carl Rogers’ın insancıl yaklaşımını oyuna uyarlayarak yönlendirmesiz oyun terapisini geliştirdi. Günümüzde ise birçok ekol bu yöntemi farklı şekillerde uygulamaktadır.
Oyun Terapisinin Amacı
Amaç, çocuğun yaşadığı duygusal sıkıntıları oyun aracılığıyla güvenli bir ortamda dışa vurmasını, anlamlandırmasını ve baş etme becerileri geliştirmesini sağlamaktır. Yani oyun, hem bir ifade aracı hem de iyileştirici bir araçtır.
Oyun Terapisinin Temel İlkeleri
Çocuğun Dünyasına Saygı Duymak
Terapist, çocuğun oyun dünyasına kendi değerleriyle değil, çocuğun penceresinden yaklaşır. Oyun sırasında çocuk neyi nasıl anlatıyorsa, terapist onu yargılamadan kabul eder.
Güvenli ve Destekleyici Ortam
Çocuk, oyun odasında kendini güvende hissettiğinde gerçek duygularını açığa çıkarabilir. Bu ortamın sıcak, sabit ve tutarlı olması çok önemlidir.
Oyunla İletişim Kurmak
Bazı çocuklar yaşadıklarını anlatmakta zorlanır. Oyun, sözsüz bir iletişim kapısı açar. Bir oyuncak asker, korkuları temsil edebilir; bir ev maketi, güvenli alanı simgeleyebilir.
Oyun Terapisi Türleri
Yönlendirmesiz (Non–Directive) Oyun Terapisi
Çocuğun oyunu tamamen kendisinin yönettiği, terapistin ise sadece güvenli bir alan sağladığı yaklaşımdır. Çocuk kendi temposunda kendini keşfeder.
Yönlendirmeli (Directive) Oyun Terapisi
Terapist, oyun sırasında yapılandırılmış etkinlikler veya senaryolar sunar. Özellikle belirli travmaların çalışılmasında etkilidir.
Bilişsel-Davranışçı Oyun Terapisi
CBT prensipleriyle birleşen bu yaklaşım, olumsuz düşünce ve davranış kalıplarını oyun yoluyla yeniden yapılandırmayı hedefler.
Filial Terapi (Aile Katılımlı Oyun Terapisi)
Ebeveynlerin aktif rol aldığı bu terapi türünde, aileye terapötik oyun teknikleri öğretilir. Böylece iyileşme süreci sadece terapi odasıyla sınırlı kalmaz.
Hangi Durumlarda Oyun Terapisi Kullanılır?
Duygusal ve Davranışsal Problemler
Kaygı, öfke patlamaları, kardeş kıskançlığı, içe kapanıklık veya davranış sorunlarında oyun terapisi oldukça etkilidir.
Travma ve Kayıp Durumları
Boşanma, ölüm, istismar veya taşınma gibi travmatik yaşantılarda çocuklar oyunla yaşadıklarını işlemeye başlar.
Gelişimsel Gecikmeler
Dil, sosyal veya duygusal gelişim gecikmelerinde oyun terapisi, çocuğun becerilerini destekleyici bir araçtır.
Oyun Terapisi Seans Süreci
Değerlendirme Aşaması
İlk görüşmede aileden detaylı bilgi alınır, çocuğun ihtiyaçları belirlenir. Bu, sağlam bir “terapi haritası” çizmeyi sağlar.
Seansların Planlanması ve Uygulanması
Seanslar genellikle haftada bir yapılır ve 45–50 dakika sürer. Çocuk oyun odasında terapistle bire bir vakit geçirir.
Terapi Sürecinin İzlenmesi
Terapist, düzenli aralıklarla ebeveynlerle geri bildirim toplantıları yapar ve süreci değerlendirir.
Oyun Terapisinde Kullanılan Araçlar ve Oyuncaklar
Sembolik Oyun Materyalleri
Ev, asker, hayvan figürleri, bebekler, araçlar… Çocuğun iç dünyasını temsil etmesine yardımcı olan materyallerdir.
Sanatsal ve Yaratıcı Araçlar
Kum havuzu, boyalar, kuklalar, maskeler… Duyguların yaratıcı yollarla ifade edilmesine imkân tanır.
Ebeveynin ve Ailenin Rolü
Terapi Dışı Ev Uygulamaları
Ebeveynin günlük yaşamda oyun zamanı ayırması, çocuğun kendini ifade etmesine yardımcı olur. 10 dakikalık “özel oyun zamanı” bile çok etkilidir.
Aile-Terapist İşbirliği
Terapist ve aile aynı hedefler doğrultusunda birlikte çalıştığında, süreç daha hızlı ilerler. Açık iletişim ve güven burada kilit noktadır.
Oyun Terapisinin Çocuklara Sağladığı Faydalar
Duygusal İfade ve Düzenleme
Çocuklar bastırdıkları duyguları oyun yoluyla açığa çıkarır. Bu, duygusal sağaltımın ilk adımıdır.
Sosyal Becerilerin Gelişimi
Oyun ortamı; paylaşma, sıra bekleme, problem çözme gibi becerileri geliştirmek için doğal bir alan sağlar.
Öz Güven ve Problem Çözme Becerileri
Oyun, çocuğun kontrol hissini artırır. Kendi çözümlerini üretme fırsatı bulur ve bu da özgüveni güçlendirir.
Oyun Terapisi Hakkında Sık Yapılan Yanılgılar
- “Sadece oyun oynuyorlar, terapi değil.” → Oyun, terapötik bir araçtır; seanslar bilimsel temellidir.
- “Birkaç seansla her şey çözülür.” → Süreç çocuğun ihtiyacına göre şekillenir.
- “Evde aynı etkiyi yapabilirim.” → Evde oyun destekleyici olabilir ama terapötik oyun özel teknikler gerektirir.
Oyunun Gücü
Oyun terapisi, çocukların sözcüklere sığdıramadığı dünyalarına ulaşmanın en doğal yoludur. Bir çocuğun arabasını duvara çarpması, bir kuklayı ağlatması ya da bir ev maketini yıkması… Tüm bunlar birer mesajdır. Terapi, bu mesajları anlamanın ve birlikte yeniden inşa etmenin yoludur. Oyunun iyileştirici gücü, bazen bir kelimeden çok daha fazlasını anlatır.
Sıkça Sorulan Sorular
S1: Oyun terapisi hangi yaş gruplarına uygulanır?
Genellikle 3–12 yaş arası çocuklar için uygundur. Ancak ergenler ve özel gereksinimli çocuklar için uyarlanmış versiyonları da mevcuttur.
S2: Oyun terapisi kaç seans sürer?
Bu çocuğun ihtiyacına göre değişir. Kimi çocukta 8–10 seans yeterliyken, kimilerinde süreç daha uzun sürebilir.
S3: Seanslarda aile bulunur mu?
Genellikle hayır. Çocuk, terapistle bire bir çalışır. Ancak aile sürece dolaylı yoldan aktif şekilde dâhildir.
S4: Oyun terapisi sadece sorun yaşayan çocuklara mı uygulanır?
Hayır. Duygusal becerileri güçlendirmek, sosyal gelişimi desteklemek için önleyici amaçla da uygulanabilir.
S5: Terapi sonrası etkiler kalıcı mıdır?
Evet. Çocuğun geliştirdiği baş etme becerileri günlük yaşama taşındığında kalıcı etkiler görülür. Aile desteği bu noktada belirleyicidir.
Şirin Çocuk Dil Konuşma ve Ergoterapi Merkezi
Psikoloji, Pedagoji, Dil ve Konuşma Terapisi ile Ergoterapi alanlarında; uzmanlık, deneyim ve bütüncül bir yaklaşımla hizmet sunuyoruz. Türkiye’de alanında “ilk merkez” statüsüne sahip olmanın sorumluluğu ve gururuyla, yarınlara değer katmak için buradayız.
Bilgi ve Randevu:
0212 537 61 60
